กูอยากให้มึงอ่าน

กูละมันส์ส์ส์ส์ส์ส์ส์ส์ส์
กูนั่งเล็มชีวิตในมหาลัยของนายทองปน บางระจันด้วยความมันส์หยดติ๋ง
อย่างกับมันหมูที่มีไว้ถูเตาก่อนย่างหมูเกาหลี–มันส์ขนาดน้าน!
กูแลกหนังสือ ‘หนุ่มหน่ายคัมภีร์’ ของ สุจิตต์ วงศ์เทศ มาด้วยแบงค์ยี่สิบแค่สองใบ
ในงานหนังสือแห่งชาติ ที่ผู้คนนิยมไปเดินกวาดซื้อหนังสือใหม่ที่ดาหน้ากันออกมา
ในช่วงเวลานั้น ทั้งที่อันที่จริงหนังสือเก่าที่เค้าเอามาขายถูกๆ หลายเล่มนั้น
โคตรจะคุ้ม

เปล่า-กูไม่ได้เถียงว่าหนังสือใหม่มันน่าซื้อ
แต่หนังสือเก่าก็น่าซื้อไม่หย่อนไปกว่ากัน

ความคิดเก่าๆ ยังทันสมัยและบางทีก็ล้ำสมัยเกินความคิดเด็กใหม่วัยจ๊าบ
ในยุคนี้ด้วยซ้ำ อีกทั้งกูยังเห็นว่า ‘ภาษา’ ของคนยุคเก่านั้นเก๋าและแซ่บอีหลีดีแท้

นายทองปนใช้สรรพนามคุยกับผู้อ่านว่า ‘กู’
แค่เปิดมาหน้าแรก กูก็รู้สึกว่า-เออเว้ย เราเป็นเพื่อนกัน
เป็นเพื่อนกัน-เพราะกูเผลอไปคิดว่า กูกำลังเป็นน้องใหม่รุ่นเดียวกับนายทองปน
แน่นอน กูย่อมนึกย้อนไปเมื่อครั้งสมัยยังเอาะ เพิ่งเดาะจีบนิสิตสาวใหม่ๆ
ได้ชัดเจน แหม กูยังไม่แก่ขนาดจะหลงๆ ลืมๆ เหมือนพวกนักการเมือง
ความจำเสื่อมพวกนั้น

ทองปนเป็นคนที่มีความคิดอ่านแก่เกินวัย ทำให้ไม่ค่อยสะดวกใจนักกับการรับน้อง
ที่เขามองว่ามันช่างปัญญาอ่อนเหลือเกินของบรรดารุ่นพี่ เมื่อคิดเช่นนั้นก็ยากที่
การรับน้องจะราบเหมือนผนังบ้านที่ฉาบด้วยปูนตราเสือ และลื่นเหมือนผิวเนียนขาว
ของน้องแตงโมที่หายจากอาการ ‘ม้าลาย’–พูดง่ายๆ ว่า ไม่ ‘ราบ+ลื่น’

ออกจะเป็น ‘ลาบ+รื่น’ มากกว่า
แซบเหมือน ‘ลาบ’
‘รื่น’ รมย์กับความคิดคมคายของนายทองปน บางระจัน

ลองชิมรสลาบดูซักหน่อยเป็นไร—

ครั้งหนึ่งเคยมีคนตั้งปัญหาว่าทำไมคนอย่างคานธี คนอย่างเนห์รู
จึงมีคนเชื่อฟังทั้งประเทศ เขามีมนต์ขลังอาคมกล้าหรือว่ามีเสน่ห์แรง
เพื่อนของกูพูดอย่างทันทีทันใด ว่าคนเหล่านั้นพูดด้วยการกระทำ
พูดด้วยความประพฤติ ประชาชนอินเดียรับฟังคำพูดรัฐบุรุษด้วยสายตา
ด้วยสมอง หูของพวกเขาแทบจะใช้การไม่ได้ เพราะเขาไม่ได้ใช้หูเลย

คนมันรักจะเคารพกันนั้น ไม่ต้องไปบังคับขับไสหรอก มันก็เคารพกันจนได้
ไม่เคารพกันด้วยอาวุโส ก็เคารพกันด้วยสติปัญญาความคิดอ่าน

พี่เอาอะไรมาวัดว่าอายุอานามเท่านั้น สติปัญญาจะต้องเท่านั้น
ผมมิได้หมายความว่าอย่างผมนี้วิเศษ แต่ผมอยากให้มองไปกว้างๆ ว่า
คุณสมบัติของคนนั้น กำหนดความดีงามกันด้วยอายุเท่านั้นหรือ
ความรู้สึกรับผิดชอบของคน ความยุติธรรมในใจ มีอยู่เฉพาะในคนสูงอายุเท่านั้นหรือ
บ้านเมืองที่กำลังจะชิบหายอยู่นี้—เป็นเพราะไอ้พวกที่ที่เพิ่งเดินมาพ้นปากมดลูก
หรือพวกหัวหงอกหัวดำ—หือออ

ถ้าจะว่ากันไป—ทำทำไม ที่รุ่นพี่ทำอยู่นี้ทำไปหาพระแสงอะไร
เอาเวลาไปทำมาหากินจะมิดีกว่าหรือ รับบ้าบอคอแตกอะไรกันนักหนา
แล้วคิดหรือว่าคนที่ถูกรับเขาพอใจ

ทำไมไม่คิดรับน้องใหม่กันให้ดีกว่านี้ งามกว่านี้เล่า ให้มันมีความหมายซาบซึ้งตรึงใจ
โดยที่ไม่ต้องมาฟุ่มเฟือยหรูหราฟู่ฟ่า…ไอ้เรื่องจะเต้นรำกัน หาเรื่องกอดกัน
หาเรื่องเสียดสีทางกามารมณ์กันน่ะ—ไม่ต้องให้น้องใหม่มาลงทุนด้วยหรอก
พากันเข้าไนต์คลับก็ได้ รัฐบาลและเอกชนเขาจัดสถานที่ไว้ให้เรียบร้อยแล้ว
โคตรพ่อโคตรแม่รวยก็พากันไปเถอะ โรงแรมก็มีตั้งแยะ—โมเต็ลก็มีตั้งมาก
พากันไปซี่

คำ-ก็อาวุโส สองคำ-ก็อาวุโส อย่าลุ่มหลงอยู่ในอาวุโส ระเบียบ
ประเพณีกันนักหนาเลย มันช่วยให้เป็นมนุษย์ฉลาดขึ้นมาไม่ได้หรอก
อีกไม่นานพี่ก็ตาย ผมก็จะเป็นอาวุโส จากนั้นผมก็ตาย
คลื่นลูกใหม่ก็จะมาเป็นอาวุโสแทน อาวุโสมันช่วยอะไรพี่ไม่ได้หรอก

ความมีอาวุโสไม่ใช่เที่ยวประกาศและเที่ยวบังคับคนอื่น
พวกผมต่างหากที่จะเป็น ผู้ให้ความมีอาวุโสของพี่
ถ้าพวกผมไม่ให้ พี่ก็มีอาวุโสไม่ได้

พี่อย่าคิดอ่านอะไรที่มันปัญญาอ่อนมากนัก
ธรรมชาติของมนุษย์ไม่เคยเลว แต่มนุษย์ต่างหากที่ทำให้มนุษย์เลว

สิ่งที่ผมกล่าวออกไปคงจะเลวทรามที่สุดก็ได้ เพราะฉะนั้นตั้งแต่พรุ่งนี้เป็นต้นไป
ผมจะไม่มาเรียนหนังสือ และไม่ต้องนับว่าผมเป็นน้องใหม่ที่นี่

…

โคตรแมน บอกได้คำเดียวว่า โคตรแมน (เฮ้ย! มันสองคำนี่หว่า)
กูล่ะอยากมีเพื่อนแบบไอ้ทองปน บางระจัน กูว่าคบคนแบบนี้แล้วกูจะฉลาดขึ้น
ไม่ก้มหน้าก้มตาเชื่อใครง่ายๆ ไม่เออออไม่ตามคำสั่งของครูบาอาจารย์และรุ่นพี่
ที่จริงๆ แล้วบางทีแม่งก็สมควรตั้งคำถาม

กูว่ายุคนี้หนังสือแบบ ‘หนุ่มหน่ายคัมภีร์’ หาอ่านยาก หรือไม่รู้ว่าขายยาก
บรรดาสำนักพิมพ์ก็เลยไม่พิมพ์ เพราะเด็กๆ แม่งอ่านกันแต่นิยายรักเกาหลี
เปล่า-ไม่ใช่ไม่ดี แต่คนเราเกิดมาทั้งทีก็น่าจะหากบเหลาสมองให้แหลมคม
เท่าๆ กับที่รื่นรมย์กับความหวานซึ้ง ชีวิตที่สมดุลมันต้องมีทั้งด้านอ่อนโยน
และด้านแข็งแกร่ง ไม่ใช่เหยาะแหยะไปวันๆ เห็นนักศึกษาเป็นแบบนั้น
แล้วหดหู่ว่ะ!

หรือไม่ใช่ว่าไม่พิมพ์ แต่เพราะไม่มีใครเขียน เพราะไม่มีใครเขียนได้
กูก็ได้แต่บ่น เพราะกูอยากอ่าน ใครก็ได้กรุณาเขียนออกมาให้สะใจกูหน่อยเถิด
ลำพังกูเองก็ได้แต่คิด กูมิมีความคิดอ่านเติบกล้าและแหลมคมขนาดนั้น
แค่คิดจะลงมือเขียน ก็เหมือนไอ้โง่ไม่เจียมกะลาหัวแล้ว

กูว่าไอ้ประเพณีดีงามทั้งหลายแหล่มันก็ไม่ใช่ว่าจะดีงามไปเสียทุกอย่าง
และไอ้การตั้งคำถาม ถามไถ่ ไล่เรียง เพื่อหาเหตุผลว่าทำไมกูต้องทำ
ทำไปดูต้องปฏิบัติตาม ก่อนที่จะเดินดุ่มๆ ตามไป แม่งเป็นเรื่องโคตรสำคัญ
คำว่า ‘อาวุโส’ หรือ ‘ผู้ใหญ่’ ไม่ได้เท่ากับ ‘เครื่องหมายถูก’ เสมอไป
ก็เหมือนกันกับคำว่า ‘ผู้มีอำนาจ’ นั่นแหละ ส่วนใหญ่ก็เลวกันทั้งนั้นมิใช่หรือ
ไม่สมควรหรอกหรือที่พวกกูจะตั้งคำถาม

แต่คำถามที่ดี ที่เหมาะ ต้องเพาะต้องบ่ม มันต้องปลูกจากหัวกบาลที่มีปุ๋ย
หัวกบาลกลวงๆ คงยากที่จะมีคำถามดีๆ ออกมา ก็เลยได้แต่ก้มหน้าก้มตา
เดินไปตามผู้จูงจมูก

หากถามแล้วปรากฏว่าไอ้สิ่งที่เค้าทำๆ กันอยู่มันถูกมันต้องแล้ว
ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหาย ดีเสียอีก ที่ได้มีเวลามานั่งทบทวนกัน
ว่าทำไมมันต้องเป็นเช่นนั้น แต่ในทางตรงข้าม หากถามไปแล้วบรรดาผู้ใหญ่
ผู้อาวุโสทั้งหลายอึกอึกอักอัก ตอบไม่ได้ขึ้นมา ก็จะได้รู้กันเสียทีว่า
จริงๆ แล้วมันไม่เห็นต้องเป็นแบบนั้น

กูอยากเห็นน้องๆ นุ่งๆ ในมหาวิทยาลัย หรือกระทั่งในโรงเรียนประถม มัธยม
มีหัวกบาลที่ตั้งคำถามเป็น ไม่ใช่โอนเอนไปเรื่อยๆ เพราะทุกครั้งที่ตั้งคำถาม
ไอ้มนุษย์คนนั้นก็ย่อมกระหายคำตอบ

กระบวนการหาคำตอบนั่นแหละ จะทำให้ปัญญาผุดขึ้นมาเหนือโคลนตม

ไหนๆ ช่วงนี้ก็ปีใหม่ กูว่าได้มาพูดจาโผงผางเป็นกันเองแบบนี้แม่งมันส์ไปอีกแบบ
ปกติกูเป็นคนสุภาพอ่อนละมุน อบอุ่นชิบหาย วันนี้กูฝืนมากเลยที่ต้องมานั่งเขียน
อะไรหยาบคายแบบนี้

คำถามคือ หยาบคายแม่งผิดไหม?
ในความหยาบคายมีเจตนาดี เป็นไปไม่ได้หรือไงวะ?

กูไม่อยากฝืนนิสัยอันโคตรสุภาพแสนอ่อนโยนของกูมากไปกว่านี้
หากไอ้ทองปน บางระจันเป็น ‘หนุ่มหน่ายคัมภีร์’
กูก็เห็นทีจะหน่ายความอ่อนแอของนักศึกษายุคนี้ที่เคารพคัมภีร์เกินเหตุ
กูว่าบางทีคัมภีร์ของชีวิตมันต้องเขียนเองว่ะ
ก่อนที่จะเชื่อว่าเกลือเค็ม มึงต้องชิม ก่อนที่จะเชื่อว่าอะไรดี มึงต้องลอง
ก่อนที่จะเชื่อว่าอะไรเลว มึงก็ต้องลิ้มรสมันดู

กูว่า คงไม่ใช่คัมภีร์ทุกเล่มจะน่าเบื่อหน่าย
แต่มึงทั้งหลาย(กูหมายถึงน้องชายน้องสาว)น่าจะลองหาคัมภีร์นอกห้องเรียน
เล่มที่มันกระแทกสมองดูบ้าง กูเคยผ่านตามาบ้างบางเล่ม
ถ้าว่างกูจะเอามาแบ่งมาปัน

แต่มึงอย่าเอาแต่นั่งรอกูป้อนใส่ปาก
มึงจะรู้ได้ไงว่าไอ้ที่กูป้อนลงไป มันไม่ใช่ยาพิษ?